Vooral jongeren werken relatief vaak onder hun niveau. Van de 18- tot 29-jarigen geldt dat voor 35 procent, tegenover 20 procent bij dertigplussers. Volgens Sharita Boon, directeur van Nationale Vacaturebank, is dat deels logisch: ‘Jongeren beginnen vaak lager op de ladder omdat ze nog geen werkervaring hebben. Dat is logisch, maar het is wel belangrijk dat zij perspectief op doorgroei houden.’

Van de mensen die bewust onder hun niveau werken, geeft 29 procent aan minder stress en verantwoordelijkheid te willen. Nog eens 24 procent zegt hun werk zo beter te kunnen combineren met hun leefstijl en gezondheid. Vooral jongeren hechten waarde aan die balans: in de leeftijdsgroep 18 tot 29 jaar noemt 30 procent dat als belangrijkste reden.

‘Mensen vinden meer belangrijk in het leven dan alleen werk’, stelt Boon. ‘Dat geldt al helemaal voor jongeren. Werk en privé moeten in balans zijn. Zo weten we uit eerder onderzoek dat het merendeel van de Nederlanders een korte reistijd erg belangrijk vindt, zodat ze genoeg tijd overhouden voor hun privéleven.’

Niet iedereen kiest echter vrijwillig voor een baan onder het eigen niveau. Eén op de vijf doet dit uit noodzaak, bijvoorbeeld omdat er weinig passende functies beschikbaar zijn. ‘Nederland kent tegenwoordig veel meer hoger opgeleiden dan 25 jaar geleden. Bovendien heb je voor de helft van de vacatures voldoende aan een mbo-diploma’, aldus Boon.

Toch hoeft werken onder je niveau niet negatief te zijn, benadrukt zij: ‘Het kan juist heel positief zijn. Zeker voor mensen die op zoek zijn naar werk dat voldoening geeft of op een andere manier bij hen past.’