Ze hadden staatshulp nodig, moesten worden overgenomen, zijn gedecimeerd tot een bestaan in de marge, of zijn failliet gegaan. Terwijl het ooit beursiconen waren. Meer recent kwam Nokia in de problemen. In 2000 had dit bedrijf nog een marktkapitalisatie van 251 miljard dollar. In 2013 moest het merk haar ‘Mobile’-divisie en bijbehorende patenten verkopen aan Microsoft voor slechts 7,4 miljard dollar. De kroonjuwelen voor een fooi. Nokia bleek de snel opkomende vraag naar smartphones veel te laat in te hebben gezien. En ineens was daar de iPhone, en in het kielzog daarvan de Samsung Galaxy, die heel snel enorm succesvol werden. Nokia bleek daarna niet meer in staat om de opgelopen achterstand in te halen.

Van nature zijn mensen geneigd om te denken dat de grootsten, sterksten en slimsten altijd zullen winnen. Denk maar eens terug aan hoe het vroeger ging op het schoolplein. Dit zie je ook terug in het bedrijfsleven: de grootste namen zullen ook altijd groot blijven, nietwaar? Wie had op het hoogtepunt de ondergang van absolute marktleider Nokia durven voorspellen? Waarschijnlijk niemand. Omdat we daarbij een belangrijk inzicht negeren uit de hoek van de biologie: Charles Darwin stelde onomstotelijk vast dat de meest succesvolle diersoorten de soorten zijn die zich het beste kunnen aanpassen aan veranderende omstandigheden. Evolutie door natuurlijke selectie: het gaat dus om adaptief vermogen.

Darwinistisch
Klantgedrag is het afgelopen decennium zeer sterk veranderd, als gevolg van de voortschrijdende digitalisering van de samenleving. Onze zakelijke habitat is permanent aan het veranderen. Iedere onderneming loopt het risico om de nieuwe Nokia te worden. Daarom is het noodzakelijk om dingen te durven uitproberen. Experimenteren dus met het inzetten van kanalen, ontwikkelen van producten en diensten, of het selecteren van doelgroepsegmenten. Op basis van trends die je ziet in de wensen en het gedrag van je klanten, of op basis van ontwikkelingen die je constateert bij je concurrenten en in andere markten. Lef en ondernemerschap zijn cruciaal om de winnaar in de markt van morgen te worden. Darwinistische durf en dapperheid dus.

Deze aanpak van continue verbetering kun je concreet toepassen door gestructureerd te werken binnen een plan/do/check/act proces (lees hierover meer in het nieuwe boek ‘Dokter, ik heb last van klanten’). Deze PDCA-cyclus vormt de kern van methodieken als Lean, Agile en Scrum. Toyota is hiermee in de laatste 30 jaar niet voor niets uitgegroeid tot de grootste producent, met de hoogste kwaliteit auto’s. Het betekent dat je fouten moet durven en mogen maken. Omdat je veel meer zult ontdekken en leren als je niet bang bent om ook af en toe te falen. Alleen zo zul je optimaal inzicht verkrijgen in wat goed werkt voor jouw klanten. Als je doet wat je altijd deed, krijg je wat je altijd kreeg. Maar waarschijnlijk veel minder.   

Noot: deze gastblog is geschreven dor Mike Hoogveld, associate partner bij Holland Consulting Group.