Via advertenties op social media, websites of op straat worden consumenten door bedrijven benaderd om gratis kennis te maken met hun producten of diensten (tandenwhitening, superfoods, afslankpillen, scheermesjes, etc). Het komt regelmatig voor dat consumenten zich via deze proefzending automatisch abonneren op vervolgzendingen terwijl dit niet in de advertentie stond. Wanneer zij de facturen voor de vervolgzendingen niet betalen of automatische incasso’s intrekken, krijgen zij aanmaningen of soms zelfs een incassobureau op zich afgestuurd om betaling af te dwingen. Veel consumenten voelen zich geïntimideerd of denken dat ze zelf niet goed hebben opgelet en besluiten daarom alsnog te betalen. De wet zegt echter dat zij dit niet hoeven te doen als zij niet expliciet met betaalde vervolgzendingen akkoord zijn gegaan.

Via de zogenoemde Terecht-checker op ConsuWijzer.nl krijgen consumenten nu hulp om te beoordelen of zij wel echt ingestemd hebben met betaalde vervolgzendingen en of zij deze moeten betalen of niet. Daarnaast stelt ACM verscherpt toezicht in. Bestuurslid Anita Vegter: ‘Wanneer consumenten niet meer betalen voor ongevraagde vervolgzendingen, stoppen bedrijven vanzelf met deze oneerlijke praktijken. Het is voor hen dan niet meer lucratief.’

Proefpakket
Maandelijks komen zo’n 200 meldingen binnen bij ConsuWijzer over ongevraagde vervolgzendingen. Met name senioren maken weleens gebruik van zo’n gratis proefpakket. Bij 252.000 van de ruim 840.000 senioren die dit doen, resulteerde dit een ongewenste zending met een factuur. Zeker 75.000 senioren betalen samen € 1,4 miljoen voor pakketten die zij niet wensen, blijkt uit onderzoek van seniorenorganisatie Unie KBO. Volgens directeur Manon Vanderkaa is deze groep vanuit beleefdheid en onzekerheid eerder geneigd te betalen.

De proefpakketaanvragen vinden voornamelijk plaats via internet (71%). Andere kanalen zijn telefonie (14%), bonnen in tijdschriften (10%) en straatverkoop (5%). Dat na een gratis product ongevraagd een tweede, te betalen product werd toegezonden heeft 30% van de respondenten ervaren. Het bedrag dat op de bijgevoegde factuur werd vermeld bedroeg gemiddeld € 20, met uitschieters tot € 49 euro.