BrainFirst #37: Onderlinge cohesie
Weten wat er in andermans bovenkamer omgaat, dat willen we allemaal wel. Immers, dan weet je ook iemands beweegredenen en kun je daar vervolgens op inspelen. Hoe utopisch het doorgronden van de psyche van de mens wellicht ook klinkt, er zijn wel degelijk ‘slimmigheidjes’ toe te passen. Om meer inzicht te krijgen in de werking van het brein in relatie tot (klant)gedrag, verzorgen verschillende neuro-experts op deze plek een minicollege. Ditmaal de hersenspinsels van Bjarne Timonen.
‘Statistieken laten zien dat het helemaal niet goed gaat met mensen. Angst en depressieklachten zijn aan de orde van de dag. Logisch. Hoe kan het goed gaan met een individu als het slecht gaat met de samenleving? Als mens ben je onderdeel van het systeem. Als het slecht daarmee gaat, gaat het ook slecht met het individu.
Mensen horen zich onderdeel te voelen van het grotere systeem. Onderlinge cohesie is van levensbelang voor een organisatie, en die wordt in stand gehouden door live interactie. Dingen die we als onbenullig beschouwden – de kleine contactmomentjes bij het koffiezetapparaat – blijken de lijm in een team te zijn. Die harmonie is door de coronacrisis verstoord geraakt. Het risico bestaat dat we mensen uit het oog verliezen doordat er minder face to face contact is. We lijken persoonlijke aandacht kwijt te raken door al het digitale contact, terwijl dit niet dezelfde psychologische voordelen biedt. Alle aandacht die op een digitale manier wordt geschonken, is minder sterk. De middelen zijn beperkt.
Het gevaar hiervan schuilt in onzekerheid. Die kan je enerzijds wegnemen door top-down beter te informeren, maar ook door bottom-up ruimte te creëren voor feedback. Er zijn veel werkgevers die verantwoordelijkheid nemen en duidelijk zijn in hun verwachtingsmanagement. Wat zij vaak vergeten, is ruimte open te laten voor feedback. Stress komt niet alleen voort uit onzekerheid, maar komt ook uit een gebrek aan subjectieve controle. Je geeft controle terug als je ruimte laat aan medewerkers en hun mening waardeert. Je kunt bijdragen aan subjectieve controle door werknemers te betrekken in beleid. Dat doe je niet door zaken te bepalen en naar buiten te treden als politici. Ga echt in gesprek met medewerkers, zorg dat er een dialoog komt. Het RIVM komt met regels, maar daarbinnen is er genoeg ruimte om een eigen cultuur te creëren. Organisatiecultuur en het behoud hiervan is ontzettend belangrijk voor cohesie. Wees creatief. Is de vrijdagmiddagborrel essentieel voor jouw cultuur? Regel die eens via Zoom.
Alles draait om onderlinge cohesie. Waardering is een van de sterkste vormen van menselijke beloning, die uiteindelijk wordt omgezet in productiviteit en werkplezier. Bij onderwaardering of een gebrek aan cohesie doen mensen niet meer op een gezonde manier hun werk. Dan doen problemen zoals burn-outs zich voor. Het kost zo weinig moeite om mensen écht persoonlijke aandacht te geven, en het levert zoveel op.’