Werken aan onze relatie met robots en AI betekent ook ruimte bieden aan ethische dilemma’s. ROBOT LOVE gaat niet zozeer over technologie of kunst, maar over wie wij zijn als mens. Nu robots – in combinatie met AI – steeds meer op ons lijken, ook in gedrag, voelen we ons ongemakkelijk en lijken we deze ontwikkeling over te laten aan de grote techbedrijven. Juist daarom moeten we toenadering zoeken tot robots om onze waarden in hen te verankeren. Acht redenen.
Robots excelleren op deelgebieden, maar zijn nog ver verwijderd van wat mensen kunnen. AI wordt dan wel zelflerend, maar is daarvoor afhankelijk van big data, van onze gegevens. Wíj bepalen of wij eigenaar worden van onze data of dat wij deze data in handen geven van bedrijven met businessmodellen als Amazon, Google en Facebook.
Intieme relaties met robots kennen we al langer, denk aan bijvoorbeeld smartphones en chatbots. Zelfrijdende auto’s en dienstrobots komen eraan. In de film ‘Her’ gaat de hoofdpersoon een relatie aan met een besturingssysteem. Herkenbaar voor ons, omdat de chatbot emoties oproept.
We zijn reeds verstrengeld met en worden beïnvloed door technologie; we zijn al cyborgs. Te denken valt aan de couveuse, ijzeren long of de kunstnier. De versmelting tussen mens en machine wordt steeds zichtbaarder nu bijvoorbeeld breingestuurde robotarmen 3D kunnen worden geprint.
Voor ons functioneren zijn we afhankelijk van robots en AI. Zonder computers en online netwerken – denk onder meer aan gezondheid, snelheid en veiligheid – kunnen we in onze complexe samenleving niet langer overleven. Toegang tot internet is noodzakelijk en daarmee een mensenrecht.
De gedachte dat robots onze banen zouden afnemen is slechts voor de korte termijn houdbaar. Steeds duidelijker wordt dat meer robots uiteindelijk leiden tot meer werk. Naast bestaande functies die een andere invulling krijgen ontstaan nieuwe banen. Zoals het coachen van robots zodat ze zich leren aanpassen aan mensen.
Wij moeten robot proof zijn om robots te leren human aware te worden. Belangrijk hierbij is om reflectie te bieden op onze nieuwe leefomgeving en op de effecten van onze toenemende vervlechting met machines.
Technologie is als een spiegel. We ontwikkelen technologie, maar staan er niet bij stil dat diezelfde technologie ons vormt. Maar niet alles is maakbaar. Welke keuzes maken we? En wat zijn onze toekomstige waarden, dilemma’s en mogelijkheden?
De komst van robots en AI serieus nemen betekent de kans aangrijpen om onszelf als mens opnieuw uit te vinden. Naast onheilspellende toekomstscenario’s zijn er optimistische perspectieven. Gary Kasparov bijvoorbeeld is ervan overtuigd dat robots ons niet gaan vervangen, maar juist gaan verrijken.
Tekst: Ine Gevers, artistiek directeur van interactieve expo experience ROBOT LOVE in Eindhoven.
