Als we ons een robot voorstellen, kennen we er vaak intelligente eigenschappen aan toe. Niet zo vreemd, want we zien het beeld van de slimme robot in elke klassieke (Star Wars) en moderne film (Ex Machina) terug. Daarnaast horen we de afgelopen tijd grote beloftes van bekende techbedrijven. Zo is IBM bezig met het doorontwikkelen van de intelligente computer Watson en beweert Google dat onze wereld binnenkort van ‘mobile-first’ naar ‘artificial-intelligence-first’ gaat.

Toch vraag ik mij af hoe slim de computers van vandaag nou echt zijn. Kunnen we binnenkort aan de slag met een intelligente robot die onze klantenservice, ons productieproces of zelfs ons creatieve denkproces volledig kan overnemen? Volgens mij niet. Hoe spannend het misschien ook lijkt, er is geen reden om te geloven dat computers de komende jaren op hetzelfde niveau ‘intelligent’ worden zoals jij, ik en hun programmeurs dat zijn.

Natuurlijk, computers kunnen beter dingen berekenen en verbanden leggen dan wij. Echter missen ze nog één essentieel onderdeel van intelligentie: begrip. Alleen door de context van acties te begrijpen kun je snappen waarom dingen goed of fout zijn. Robots hebben geen flauw benul van de wereld om ons heen. Ze berekenen alleen.

Nazi-leuzen
De ‘intelligente’ Tay van Microsoft is een kenmerkend voorbeeld. Deze Twitterbot werd zo geprogrammeerd dat het zou leren van gesprekken op het sociale netwerk. Dit ging een paar uur goed, totdat enkele Twitteraars nazistische teksten naar de robot stuurden. Tay kopieerde dit gedrag, waarna Microsoft de ‘aan-knop’ niet meer aan heeft durven raken.
De beledigende uitspraken van Tay kwamen voort uit een overduidelijk gebrek aan context en begrip van hoe de wereld werkt. De robot berekende wat een populaire reactie zou zijn op basis van de input die hij had gekregen.
Maakte Microsoft hier een programmeerfout? Hadden ze Tay moeten voeden met een lijst ‘verboden’ onderwerpen? Een goede optie, maar ook één waarbij de programmeur intelligent te werk gaat - niet de robot.

Kortom, vergeet échte autonome intelligentie de komende jaren. Begrip van wat we vragen, willen en wat goed en fout is, zit er nog niet in bij computers. Wel kunnen we robots verwachten die zo geprogrammeerd zijn dat ze menselijke taal en menselijk gedrag steeds beter kunnen interpreteren en imiteren. En als we dat voor elkaar krijgen, is de toekomst al een stap dichterbij.

Tekst: Marieke Pots, digitaal strateeg bij digitaal bureau Greenberry.