Vandaag heeft een coalitie van regionale postbedrijven een alternatief plan gepresenteerd voor de postdienstverlening in Nederland. Het voorstel beoogt een toekomstbestendig systeem, gebaseerd op samenwerking tussen sterke (regionale) postorganisaties, inclusief PostNL, waarbij het hele land met één landelijk netwerk wordt bediend. 'Door samen één netwerk te vormen, met nog maar één postbezorger per wijk, kan het efficiënter en beter', aldus de initiatiefnemers.

De coalitie, die al 97% van Nederland dekt met bestaande netwerken, pleit voor een model waarin postbedrijven via concessies verantwoordelijk zijn voor bezorging in specifieke regio’s. Onder toezicht van de Autoriteit Consument & Markt (ACM) wordt post twee keer per week bezorgd. Daarmee wijkt het plan af van de huidige Postwet die hogere bezorgfrequenties eist.

Een belangrijk onderdeel van het voorstel is dat zogeheten 24-uurs post, pakketten en drukwerk zoals folders uit de Postwet worden gehaald. Op die stromen zijn volgens de coalitie al voldoende marktpartijen actief — van pakketbezorgers tot dagblad- en folderverspreiders. 'Hierdoor ontstaat weer concurrentie wat zorgt voor een voor consumenten en bedrijven gevarieerd aanbod, eerlijke prijsvorming en een hogere kwaliteit,' stelt de coalitie.

De voorgestelde infrastructuur maakt een einde aan dubbele bezorgstromen. Post die in een regio wordt verzameld én bezorgd – naar schatting 70% van alle post – blijft binnen die regio. Alleen het overige deel gaat naar een centraal sorteercentrum voor verdere distributie. Deze decentrale aanpak zou aanzienlijk efficiënter zijn dan het huidige systeem van PostNL, waar ook regionale post eerst naar een centraal sorteercentrum wordt vervoerd.

Opmerkelijk is dat het plan uitgaat van één nationale postzegel. De opbrengst hiervan wordt verdeeld onder de betrokken regionale bedrijven en het centrale sorteercentrum. Zo blijft het systeem eenvoudig en herkenbaar voor consumenten. De coalitie benadrukt ook de maatschappelijke waarde van hun netwerk. Veel van de aangesloten bedrijven hebben wortels in de sociale werkvoorziening en bieden werk aan circa 4.500 mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Het plan heeft inmiddels een haalbaarheidstoets door een onafhankelijke consultant doorstaan.

Voor realisatie is wel een beleidswijziging nodig. De initiatiefnemers rekenen op politieke steun om in de nieuwe Postwet ruimte te creëren voor een gefaseerde transitie over drie tot vijf jaar. Daarbij is het volgens hen cruciaal dat PostNL niet de ruimte krijgt om regionale concurrenten weg te concurreren in deze overgangsperiode.

‘Nu is het moment om in de nieuwe Postwet de keuzes te maken dat Nederland niet tot in lengte van jaren afhankelijk blijft van één dominante speler op de postmarkt’, zo stelt de coalitie. Volgens het plan zal het nieuwe netwerk niet alleen leiden tot kostenbesparing, maar ook tot een systeem dat op termijn zonder, of met minimale, overheidssteun kan functioneren.