RobotFirst #19: Sterke /\ zwakke AI
Het idee van intelligente machines die ons voorbij kunnen streven op intellectueel vlak, is fascinerend gegeven de eindeloze mogelijkheden die zulke machines ons bieden. Dit idee is echter ook afschrikwekkend wegens de gevaren van ontspoorde intelligente technologie. Om een realistisch beeld te krijgen van de mogelijkheden en beperkingen van artificiële intelligentie, is het van belang om onderscheid te maken tussen sterke en zwakke AI.
Sterke AI wordt gezien als de heilige graal binnen het vakgebied. Ze refereert naar intelligente machines die ons kunnen evenaren of zelfs voorbijstreven op willekeurige taken die intelligentie vereisen. Onderzoek naar intelligente machines die zich optimaal gedragen in complexe en onzekere (gesimuleerde) omgevingen kunnen we onder deze noemer scharen. Ook kunnen we hier inspiratie putten uit de biologie. Organismen vormen namelijk concrete implementaties van machines van vlees en bloed die de doelstellingen van sterke AI verwezenlijken. Alhoewel investeringen in AI het gat tussen mensen en machines steeds kleiner zullen maken, blijft sterke AI vooralsnog een toekomstscenario.
Zwakke AI verwijst naar intelligente machines die één specifiek intellectueel probleem goed kunnen uitvoeren. Deze vorm van AI richt zich op het ontwikkelen van algoritmen die de optimale oplossing van het probleem zo goed mogelijk benaderen. Een klassiek voorbeeld is IBM’s Deep Blue schaakcomputer, die in 1997 schaakgrootmeester Gary Kasparov versloeg. Deep Blue maakte hierbij gebruik van een brute force-aanpak waarin zo snel mogelijk een zoekboom werd doorzocht waarin alle mogelijke opeenvolgende schaakzetten zijn vastgelegd. Grotere rekenkracht vertaalde zich in dit geval 1-op-1 in sterkere schaakcomputers.
Als we kijken naar de inzet van AI in de samenleving, dan is het de zwakke AI waar voornamelijk op gekapitaliseerd wordt. Zo kunnen zelflerende machines hun omgeving interpreteren, complexe verbanden in grote hoeveelheden data ontdekken en ingrijpen op processen. Artificiële intelligentie zal dan ook een steeds grotere rol gaan spelen binnen publieke en private sectoren. Er schuilt echter ook een gevaar. AI kan namelijk ingezet worden om ons gedrag te monitoren, te manipuleren of zelfs volledig over te nemen. Helaas zijn er al voorbeelden te over. Zoals de opkomst van apps die nepnieuws kunnen creëren dat niet van echt te onderscheiden is, of het debat over het gebruik van autonome wapens die zelf kunnen beslissen over leven en dood. Aan de andere kant biedt AI ons de middelen om beter voor onze planeet te zorgen en het welzijn van onze medemens te vergroten. Intelligente technologie kan ons bijvoorbeeld helpen om bij te dragen aan het verwezenlijken van de VN-doelstellingen op het gebied van duurzame ontwikkeling. De keuze is aan ons.
Tekst: Marcel van Gerven, professor in Artificial Intelligence.
- AI
- kunstmatige intelligentie
- Marcel van Gerven
- mens versus machine
- Deep Blue
- Radboud Universiteit
- Donders Instituut