Flow. Als alles vanzelf lijkt te gaan. Als je helemaal opgaat in je bezigheden. De tijd vliegt voorbij. Een moment waar denken, voelen, willen en handelen precies samenvallen. Complete focus en concentratie. Enorme doelgerichtheid gecombineerd met daarin heel veel uitdaging. Met directe beloning in vooruitgang en resultaat.  Een moment van extase.

Extase komt van de Griekse woorden ‘ek’ en ‘stasis’. Twee woorden die letterlijk betekenen: Naast iets of iemand gaan staan. Verworden in het Nederlands tot: een toestand van buiten zichzelf zijn door verrukking. In feite een stap in een alternatieve realiteit.

Gemoedstoestand
We herkennen het wel van topsporters op weg naar en tijdens het behalen van hun Olympische plak. Maar het is iets van ons allemaal en van alledag. Onze psycholoog kwam tot de term ‘flow’ toen hij CEO’s van grote bedrijven interviewde in de jaren ’70 voor zijn onderzoek naar geluk en creativiteit. Veel van hen beschreven de momenten waarop zij en hun bedrijven op de toppen van hun kunnen en geluk waren met de metafoor ‘we zaten als in een stroom die ons meevoerden’. De gemoedstoestand ‘Flow’ was geboren. Eén van de in totaal 8 gemoedstoestanden die Csikszentmihaly heeft geformuleerd. Waarbij ‘apathy’ (passiviteit) het andere eind van het spectrum vertegenwoordigt. Meer weten is googlen. Ik kan in deze column nooit recht doen aan zijn gehele flow-werk, maar wil je graag kort meenemen naar 3 krachtige kanten van ‘flow’.

Focus
In ‘flow’ zitten – het ontstaat daar waar jouw vaardigheden / skills tijdens een handeling of activiteit op een heel hoog niveau worden aangesproken. Als je ergens goed in bent en er tijdens het doen heel veel uitdaging is. Een pleidooi dus om vooral daar waar je heel goed in bent het maximale te zoeken. Daar ontstaat flow. Waarbij de uitdaging, de extra mile en de ontdekking nodig is om tot flow te komen en niet in de controle-modus te blijven hangen. ‘Controle’ is de toestand nét voor flow: Lekker safe doen waar je goed bent, maar zonder vooruitgang en leer-resultaat. De parallel naar business is snel gemaakt. Word ergens heel goed in en blijf je daarin ontwikkelen, dan kom je als persoon maar ook als bedrijf in ‘flow’. Niet elke 2 jaar bij een nieuwe directie een nieuwe pay-off en kernwaarden. Nee: Volhouden. Focus. Jezelf blijven uitdagen waar je goed in bent. Onverslaanbaar worden. We kennen allemaal die bedrijven en die mensen.

Besmettelijk
‘Flow’ is besmettelijk – je kan de voorwaarden voor flow creëren. De genoemde focus op je beste skills gecombineerd met de uitdaging in de handeling. Bewezen is dat je daarmee ook méér creëert. Want jouw ‘flow’ is besmettelijk. De praktijk leert dat anderen zich letterlijk laten ‘meevoeren met de stroom’. Zie hier de impact die je als CEO, leidinggevende of collega kan hebben. Maar ook als vader, partner of vriend. En ook hier kennen we allemaal de voorbeelden van mensen die focus, challenge, energie en actie brengen. En wat dat doet met ons.

Doel
‘Flow’ komt altijd met een doel – onlosmakend aan ‘in flow komen’ volgens Mihaly is een heel helder doel hebben. Logisch eigenlijk. Toch is hier de blik op de praktijk pijnlijk. Hoeveel meetings, presentaties en projecten ontberen een duidelijk doel. Waarom zitten we écht bij elkaar? Wat moet dit uurtje presenteren nu écht gaan brengen? Wat is het ultieme doel in dit project? Deze eerste stap naar flow kunnen we allemaal beter zitten. Dus hup! Laten we daarmee beginnen. Ter ere van Csikszentmihaly.

 

Anders Jansen

beeld: Sachin C Nair via Pexels