' "Seks is waarom mijn hond tot bloedens aan zijn ketting rukt als er een loops teefje voorbijkomt." (Louis De Lentdecker). Er zijn echter bedrijven die gebruikers nog sterker binden dan seks; 12% tot 20% onderbreekt het vrijen als hun mobieltje piept, trilt of belt.
De ‘zogenaamde sociale media’ – hierna ZSM – gebruiken kennis uit psychologie, gedragstherapie en sociale psychologie, ook onderzoek over heuristics en ‘cognitive bias’ en resultaten van het modernste neuropsychologisch onderzoek om de aandacht van gebruikers te binden en het klikgedrag te maximaliseren. Ze doen dat zo goed dat gebruikers tot meer dan 200 keer per dag hun mobieltje grijpen, waardoor ZSM miljarden verdienen aan informatie uit de onafgebroken stroom van biljoenen kliks. Alleen ons doelgericht denkend brein kan ons hiertegen beschermen. Maar de ZSM manipuleren ons zodat we ons laten leiden door ons primitieve stimulusgedreven reflexbrein.

Zo moeilijk is die klantenbinding niet. Vóór de ZSM hadden we schitterende Blackberries die het mogelijk maakten om altijd e-mails uit te wisselen. Snel werden ze ‘Crackberries’ genoemd, naar crack – de verslavendste vorm van heroïne. Dat was één van de aanleidingen voor mijn onderzoek en mijn boek, met onder meer een beschrijving van de psychologische en sociale mechanismen die ZSM gebruiken om de smartphone zo verslavend mogelijk te maken. ‘Onketen je brein’ beschrijft hoe altijd verbonden zijn onze intellectuele productiviteit, leren en studeren, geheugen en creativiteit ondermijnt en stress veroorzaakt. ZSM boeien ons primitief reflexbrein en onderdrukken ons denkende brein. Daarom wordt de informatie stiekem verzameld en heimelijk verkocht aan de meest biedende, om hiermee in het beste geval een sterkere klantenbinding te realiseren en in het slechtste geval het democratisch proces van verkiezingen te ondermijnen.

Sociale media zijn ‘addictive antisocial dataminers’

ZSM richten zich niet op het vinden van de beste informatie, wat hun algoritmes prima zouden kunnen, maar op wat iemands reflexaandacht het sterkst aantrekt én het meest impulsief klikgedrag uitlokt. Ze presenteren dan steeds meer van die inhoud. Omdat ZSM achterhaalden dat vooral negatieve emoties, boosheid en angst het klikgedrag stimuleren, presenteren ze steeds extremere inhoud en worden negatieve gevoelens verder aangewakkerd. Meningsverschillen worden uitvergroot. Als gevolg hiervan hinderen ze democratische processen die zoeken naar compromissen tussen van mening verschillende burgers en veroorzaken ze dodelijke slachtoffers; niet alleen van terreur, maar ook door meningsmisvorming van bijvoorbeeld ouders die hun kinderen daardoor niet laten vaccineren. De echte media moeten het begrip sociale media vermijden en ze ‘addictive antisocial dataminers’ noemen.'

Lees ook de BrainFirst-editie met Charlotte Labee (Brain Balance Expert), over de Kaizen-methodiek.